Vooral jongeren voelen druk om berichten en telefoontjes te beantwoorden, ook achter het stuur

EMBARGO tot DINSDAG 8 OKTOBER 2024, 08.00 UUR

Zo'n 20% van de jonge autobestuurders geeft aan druk te ervaren om, ook wanneer ze in de auto zitten, berichtjes of telefoontjes te beantwoorden. Bij chauffeurs tussen 30 en 54 jaar voelt slechts 7% die druk. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV). Daarom lanceert de VSV een nieuwe campagne tegen afleiding in het verkeer onder de noemer 'Focus op de weg'. De lancering valt samen met de verscherpte controles van de geïntegreerde politie rond gsm-gebruik op 8 en 9 oktober. Naast de klassieke campagnemiddelen speelt de VSV ook in op de hype rond de BeReal-app om meer jonge bestuurders te bereiken.

"Uit onze bevraging blijkt dat bestuurders er zich bewust van zijn dat afleiding verkeersongevallen kan veroorzaken, maar toch blijken zeker jongeren veel druk te ervaren om een bericht of telefoontje te beantwoorden. Met deze campagne willen we iedereen aansporen om de focus op de weg te houden" - Werner De Dobbeleer, woordvoerder VSV en expert verkeersveiligheid

In augustus 2024 liet de VSV een online bevraging uitvoeren bij een representatieve steekproef van 600 automobilisten tussen 18 en 54 jaar in Vlaanderen. Daaruit blijkt dat met name bestuurders die jonger zijn dan 30 vaker druk ervaren wanneer ze tijdens het rijden een bericht krijgen: 20% zegt dat van hen wordt verwacht dat ze tijdens het rijden antwoorden op berichten of binnenkomende oproepen. In de leeftijdsgroep van 30 tot 54 jaar voelt slechts 7% die druk.

Verveling, verkeerde risico-inschatting en tijdverlies belangrijke motieven

Naast sociale druk blijken ook verveling (15%), het feit dat men de risico's beperkt acht (15%) en ‘de verloren tijd nuttig gebruiken’ (11%) motieven te zijn om de gsm toch te gebruiken tijdens het rijden (cijfers voor alle leeftijden samen). Jonge bestuurders zijn opvallend minder overtuigd van de risico's: slechts 78% van de 18- tot 29-jarigen vindt het lezen van berichten gevaarlijk, tegenover 91% in de leeftijdsgroep van 40 tot 54 jaar.

De VSV onderzocht ook op welke manieren autobestuurders trachten te vermijden dat ze worden afgeleid door hun gsm. Bijna de helft van de automobilisten (46%) legt de gsm zo goed als elke rit uit het zicht. 69% van de bestuurders die in de mogelijkheid zijn om hun gsm te verbinden met de wagen, doet dit (bijna) elke rit. Ook navigatie en muziek worden door de meerderheid voor vertrek ingesteld (respectievelijk 76% en 63% doet dit nagenoeg elke rit).

“Verkeersveiligheid blijft ook voor deze Vlaamse Regering een absoluut speerpunt. Elk verkeersslachtoffer is er immers een te veel. We houden vast aan het streefdoel van nul verkeersdoden. Maar verkeersveiligheid is de verantwoordelijkheid van iedereen, en zeker ook de weggebruiker zelf. Daarom zetten we ook sterk in op gedragsverandering en zijn sensibiliseringsacties zoals deze belangrijk. Het snel snel beantwoorden van een sms’je of een like geven op sociale media is immers geen mensenleven waard. Uit de cijfers van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde blijkt dat vooral jongere bestuurders nog te vaak afgeleid zijn door hun smartphone terwijl ze zich in het verkeer begeven. Dat gedrag moet eruit. Focus op de weg, handen aan het stuur en gsm uit het zicht.” - Vlaams minister van Mobiliteit Annick De Ridder

Focus op de weg in drie eenvoudige stappen

De VSV-campagne loopt onder de noemer 'Focus op de weg'. Mediafiguur Bockie De Repper en acteur Wim Willaert tonen in enkele leuke video’s hoe je daarvoor te werk gaat:

1. connecteer je telefoon met het multimediasysteem van je wagen,

2. stel vervolgens je navigatie of muziek in, en

3. leg tot slot je toestel uit het zicht.

Zo hou je je ogen op de weg en je handen aan het stuur, en rij je gefocust en ontspannen.

Naast de video's met Bockie en Wim is de campagneboodschap nog de hele maand oktober te zien op de affiches langs de hoofdwegen en op de tankpistolen in 200 tankstations langs de Vlaamse autosnelwegen. Verder is er ook een toolkit voor bedrijven en een uitgebreide campagne via sociale media.

VSV speelt in op BeReal-hype

De VSV speelt met de campagne ook in op de hype rond BeReal, een bij jongeren populaire app die gebruikers dagelijks vraagt om een foto te delen van wat ze op dat moment aan het doen zijn. Deelnemers krijgen een melding op een willekeurig tijdstip en hebben dan twee minuten de tijd om te reageren. Dat houdt uiteraard risico’s in wanneer men achter het stuur zit. Daarom verspreidt de VSV op 8 oktober via digitale schermen in het straatbeeld een oproep om tijdens het rijden niet toe te geven aan de BeReal-push. Dat gebeurt simultaan met de melding in de BeReal-app. De VSV hoopt daarmee specifiek de jongere doelgroepen te kunnen sensibiliseren over gsm-gebruik achter het stuur.

Wat zegt de wet?

Volgens de wegcode mag je je telefoon tijdens het rijden enkel gebruiken, vasthouden of bedienen als het toestel in een geschikte houder zit. Je gsm gebruiken of bedienen wanneer het toestel los op je schoot, op de middenconsole of op de passagierszetel ligt, is dus verboden. Hetzelfde geldt voor andere mobiele apparatuur met een scherm, zoals gps-toestellen of mediaspelers. De nieuwe regels zijn intussen al meer dan twee jaar van kracht, sinds maart 2022.

Extra politiecontroles

Gsm-gebruik achter het stuur blijft één van de belangrijkste ongevalsoorzaken. Daarom organiseren de federale en lokale politie op 8 en 9 oktober extra controles op ongeoorloofd gsm-gebruik. In 2023 werden in Vlaanderen in totaal 66.226 bestuurders betrapt, of omgerekend meer dan 180 per dag.

Overtreders riskeren minstens een onmiddellijke inning van 174 euro plus administratieve kosten. De parketten kunnen de politie ook vragen om over te gaan tot onmiddellijke intrekking van het rijbewijs. In dat geval moeten overtreders voor de rechtbank verschijnen en kan de boete oplopen tot 4000 euro. Beginnende bestuurders krijgen altijd een tijdelijk rijverbod en moeten minstens hun theorie- of praktijkexamen opnieuw afleggen om terug te mogen rijden. ​

“Elke seconde dat je naar je smartphone kijkt, is een seconde dat je ogen niet op de weg en andere weggebruikers gericht zijn, met soms jammerlijke gevolgen die we als politie nadien moeten vaststellen. Te vaak is, voornamelijk bij jonge weggebruikers, die drang om toch dat ene berichtje of telefoontje al rijdend te beantwoorden te groot. Daarom zetten we als politiezone sterk in op gerichte en verscherpte controles om dat hardleerse gsm-gebruik in het verkeer een halt toe te roepen.” - Filip Van Steenbergen, korpschef Politiezone KASTZE

Over de VSV

De VSV (Vlaamse Stichting Verkeerskunde) streeft samen met alle betrokken actoren naar nul verkeersslachtoffers. Door onze inzet en expertise zorgen we ervoor dat mensen zich veilig gedragen in het verkeer. Dat doen we door educatie en sensibilisering naar alle weggebruikers. 

Over het beleidsdomein MOW 

Het Departement Mobiliteit en Openbare Werken vormt samen met het Agentschap Wegen en Verkeer en het Agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust het Vlaams Ministerie van Mobiliteit en Openbare Werken. Dat ministerie vormt samen met de extern verzelfstandigde agentschappen De Lijn en De Vlaamse Waterweg nv op zijn beurt het beleidsdomein Mobiliteit en Openbare Werken. 

Over het Departement MOW 

Als Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW) van de Vlaamse overheid doen we Vlaanderen bewegen: langs de weg, over het water en door de lucht. Onze experten in beweging zetten zich elke dag in voor een veilige, slimme en duurzame mobiliteit én voor de hedendaagse wegen- en (lucht)haveninfrastructuur. We werken zowel beleidsmatig als in uitvoering mee aan verschillende projecten, in Vlaanderen en ver daarbuiten. Om die brede waaier aan uitdagingen tot een goed einde te brengen, kunnen we rekenen op onze experten met diverse profielen. Samen hebben we één doel: met onze inzet, teamwork en vakmanschap bijdragen tot een betere samenleving. Wij zijn #experteninbeweging. 

VSV, Stationsstraat 110, 2800 Mechelen - 015 44 65 50 - info@vsv.be - www.vsv.be