De meeste mensen (willen) deugen. Ook in het verkeer

In een post op Instagram legt verkeersanker Lien Thys de vinger op de wonde. Ze verwoordt daarin haar terechte frustratie over het feit dat nog te veel mensen in de wagen op hun smartphone zitten te tokkelen. Nog snel een appje sturen, rap iets opzoeken op google of heel even je instagram checken. Kleine handelingen die in het verkeer zeer grote gevolgen kunnen hebben. Voor jezelf en voor anderen.

VRT-verkeersanker Lien "misselijk" van vele gsm'ers achter het stuur: "Waarom voeren we eigenlijk nog campagnes?"

"Ik sta 20 minuten in de file en zie meer dan 15 mensen met hun gsm achter het stuur zitten. Ik vloek luidop in mijn auto, omdat ik het niet begrijp. Wat is er zo belangrijk dat je achter het stuur je gsm gebruikt?"

VRT NWS: nieuws

Menselijk gedrag is met voorsprong de grootste oorzaak van ongevallen in het verkeer. Het bijsturen van dat gedrag is een zeer moeilijke opdracht, maar niet onmogelijk. Eén (weliswaar grote) campagne, die bovendien enkel gericht is op gsm-gebruik voor fietsers, zal inderdaad weinig verschil maken. Om het gedrag van mensen in het verkeer blijvend veiliger te maken, bestaan geen wondermiddelen. De enige manier om die gedragsverandering te bekomen is door volgehouden inspanningen via verschillende kanalen.

Als verkeersveiligheidsorganisatie voeren we al jaren campagnes rond de grootste killers in het verkeer: afleiding aan het stuur, rijden onder invloed, snelheid,...Je lost niet alles op met een campagne, maar met de juiste campagnestrategie, kan je echt wel een verschil maken. Als VSV meten we al onze campagnes systematisch en die evaluaties tonen aan dat campagnes wel degelijk een effect kunnen hebben. Maar dan is het wel belangrijk om met een aantal element rekening te houden.

Als je gedragsverandering wil bekomen, is het in de eerste plaats zeer belangrijk om geen slecht gedrag in beeld te brengen en om te vertrekken van de zogenaamde positieve sociale norm. Die positieve sociale norm is een moeilijke term om uit te leggen dat de meeste mensen liefst doen wat de meerderheid doet en verwacht. Ze willen graag behoren tot de groep die "de norm" is. Het is dan ook cruciaal om in wat je zegt en in wat je laat zien van dat goede gedrag te vertrekken. Door slecht gedrag in beeld te brengen (door iemand in beeld te brengen die telefoneert achter het stuur of geen gordel draagt), dreig je dat gedrag te normaliseren waardoor je met je campagne een averechts effect kan veroorzaken.

Een tweede voorwaarde om een effectieve campagne te voeren is om een onderbouwde strategie uit te stippelen en vol te houden. Gedragsverandering is een marathon en geen sprint. Om die te winnen heb je een goede voorbereiding en strategie nodig. Met één leuk idee, één geslaagd filmpje of één mooie affiche realiseer je geen duurzaam effect. Je moet een langetermijnstrategie durven aangaan, onderzoeken wat werkt en bijsturen als dat nodig is. Bij de VSV meten we elk van onze campagnes op bereik, waardering en impact. Dat is een stevige investering, maar het zorgt er wel voor dat we niet blind varen en dat we onze vrij beperkte middelen toch zo efficiënt mogelijk kunnen inzetten.

Een derde element is om te beseffen dat je zelfs met zeer effectieve campagnes de strijd om een veilig verkeersgedrag niet zal winnen. Die campagnes moeten een onderdeel zijn van een veilig verkeerssysteem. Mensen sensibiliseren is belangrijk, maar ook nieuwe autotechnologie en een striktere handhaving kunnen ervoor zorgen dat we minder snel afgeleid zijn door naar de smartphone te grijpen.

Voor veilig verkeer zijn er naast veilige wegen, ook veilige weggebruikers nodig. Daarin meer investeren is misschien minder zichtbaar, maar absoluut noodzakelijk.

Meer info en onze campagnes: